Er zijn een heleboel verschillende dingen die je als leraar voor, tijdens en na je les kan doen om ervoor te zorgen dat leerlingen de stof beter begrijpen, maar alles begint met inzicht. Door te checken of de leerlingen de lesstof hebben begrepen kan je inschatten of je door kan naar het volgende onderdeel of dat je toch nog meer aandacht moet besteden aan het huidige onderwerp. Doe je dit niet, dan laat je de verantwoordelijkheid bij de leerling liggen of hij/zij aangeeft dat er extra uitleg of begeleiding nodig is. De ene leerling zal dit makkelijker doen dan de andere (of helemaal niet) en zo ligt een achterstand al snel op de loer. Hoe kan technologie ervoor zorgen dat je dit soort signalen (eerder) oppikt dan wanneer de resultaten achterblijven door bijvoorbeeld een onvoldoende voor een toets? 

RESULTATEN DASHBOARDS

Bij de meest gangbare methodes in het onderwijs zit een digitaal dashboard waarin de resultaten van een klas worden weergegeven. Deze dashboards zijn continu in ontwikkeling, zo zie je steeds vaker de mogelijkheid om feedback te geven aan de leerling. En dat is een goede ontwikkeling, want één-op-één aandacht heeft een enorme impact op betrokkenheid, leren en het welzijn van leerlingen. De feedback is vooral gericht op hoe de opdracht is gemaakt door de leerling. Daarbij wordt vaak gekeken naar ‘het gemiddelde’ (groen) en valt een leerling daarbinnen dan wordt al snel gekozen voor een, overigens minst effectieve vorm van feedback, ‘goed gedaan!’, of iets van die strekking. Voor de leerling is dat een leuke opsteker, maar wat hij/zij precies goed heeft gedaan en wat er eventueel beter kan blijft onbekend.  

INSIGHTS

Wanneer je werkt in een Klas Team met Microsoft 365 kan je gebruik maken van Insights, waar je in één overzichtelijk dashboard alle Teams-activiteiten van je leerlingen terugvindt.  

Je vindt daar niet alleen de resultaten van de opdrachten die je hebt gegeven, maar ook trends in de ontwikkeling en welbevinden van je klas en digitale activiteiten zoals het reageren op berichten, werken in Notebook, inleveren van opdrachten, Leesvoortgang en Zoekcoach etc.

Bij ieder onderdeel kan je verder in– of uitzoomen op leerling– of groepsniveau. Deze data is een aanvulling op wat je als leraar normaliter al aan data verzameld door bijvoorbeeld te observeren in de klas en toetsen af te nemen.

Deze data helpt je om de opvallende zaken eruit te halen en preventief te handelen door gerichte ondersteuning te bieden. Wanneer je met de leerling in gesprek gaat op basis van deze data heb je meer ingangen dan alleen de laatste cijferlijst. 

Bepaalde onderdelen worden in the spotlight’ gezet, die jou als leraar inzicht geven en waarop je kunt gaan handelen. Het kan bijvoorbeeld zijn dat een leerling in vergelijking met daarvoor minder heeft gewerkt in zijn/haar Klasnotitieblok (Class Notebook) of steeds later begint aan de opdrachten in Teams en dat is niet direct iets wat normaliter zou opvallen. Ten slotte werken de leerlingen vaker na schooltijd aan hun huiswerk dan in de klas en dat kan je onmogelijk observeren.  

SOCIAAL EMOTIONEEL LEREN

Reflect, onderdeel van Insights, besteedt ook aandacht aan het sociaal emotioneel leren. Zelfbewustzijn en zelfmanagement zijn cruciale vaardigheden voor een leven lang leren. Van Overveld (2017) schat in dat 75 procent van alle gedragsproblemen op gebrekkig zelfbesef en/of zelfmanagement terug te voeren is. Veel leerlingen komen in de problemen, omdat ze onvoldoende besef hebben van dat wat er in hun lichaam omgaat. Gevoelens van onbehagen die niet worden herkend of waarbij niet stil wordt gestaan kunnen tot ongewenst gedrag leiden. Het herkennen van belangrijke signalen in het lichaam en het benoemen van de signalen d.m.v. gevoelswoorden in Reflect is een mooie eerste stap en zij oefenen met het vragen om hulp. Je zet als het ware ‘een extra lijntje open’ voor de leerling om jou als leraar te bereiken op een laagdrempelige manier.

Door leerlingen regelmatig te vragen om na te denken over hun leerproces en hoe ze zich voelen leren zij stil te staan bij hun emoties. Het kunnen vragen zijn over hoe een leerling zich voelt over het algemeen, maar ook ten aanzien van de leerstof of een aankomende toets. Leerlingen leren stil te staan bij hun emoties en deze te benoemen door een keuze te maken uit de verschillende emoties, die overigens kunnen worden uitgebreid zodat het kan worden afgestemd op de doelgroep waar je aan lesgeeft. In Reflect krijg je makkelijk een totaaloverzicht, waar je rekening mee kan houden bij het inplannen van leerstof en het inspelen op behoeften van (individuele) leerlingen.  

AANDACHT VOOR MENTALE GEZONDHEID OP SCHOOL

Uit een peiling van UNICEF Nederland (2023) onder jongeren van 10-18 jaar school geeft 50% van de ondervraagde jongeren aan dat er op school helemaal geen aandacht is voor mentale gezondheid. Als er aandacht aan wordt besteed is dit vaak tijdens de mentorlessen. Jongeren geven aan dat school een oorzaak van stress kan zijn. Bijna de helft van de 16-jarigen ervaart druk door schoolwerk en bijna één op de drie jongeren tussen de 12 en 16 jaar ervaart druk om aan hun eigen of andermans verwachtingen te voldoen (prestatiedruk). Leerlingen uit groep 7 en 8 van het basisonderwijs ondervinden de meeste stress van de mening van anderen, gevolgd door stress van huiswerk of school. Ook omstandigheden op school veroorzaken stress, zoals te veel toetsen in één week, te veel huiswerk, en toetsen en verslagen die meteen na een vakantie worden ingepland waardoor de vakantie niet een tijd is om bij te komen. 

Zonder Reflect kunnen behoeften van leerlingen worden gemist. Tijdens de reguliere lessen heb je niet altijd tijd om aandacht te besteden aan de mentale gezondheid van leerlingen. Door check-ins een vast onderdeel van de routine te maken geef je leerlingen een plek om stil te staan bij hun gevoelens en te delen met de leraar. Leerlingen krijgen zelf inzicht doordat zij ook toegang hebben tot hun eigen overzicht en eventueel een adempauze nemen.  

Door emoties toe te staan en te erkennen waar ze vandaan komen, leer je jezelf steeds beter kennen. Het maakt je veerkrachtiger en psychisch flexibel en dat is een waardevolle skill voor leerlingen, maar eigenlijk gun je dat iedereen. Hoe werk jij aan jouw mentale gezondheid tijdens je werk? Ben je benieuwd hoe digitale tools je daarbij kunnen ondersteunen? Lees dan de volgende blog over Viva Insights. 

     

                 Katja van Well
                 Strategisch Onderwijs Adviseur

Katja van Well
0
0
0
0
0